Ethereum Name Service (ENS), Alan Adı Sistemi’ne (DNS) benzer faaliyet gösteren, blockchain tabanlı, dağıtık ve açık bir isim sistemidir. ENS, DNS’ten farklı olarak blockchain tabanlıdır ve Ethereum blockchain’ini kullanır.
Bilgisayarlar yalnızca IP adresi gibi sayısal değerleri algılayabilirken, internette IP adresi kullanarak gezinmek insanoğlu için pek de elverişli değil. İşte bu aşamada devreye giren DNS, IP adreslerine insanlar tarafınca okunabilen alan isimleri verir. İnternet kullanıcıları bu alan adlarını girdiğinde, DNS alan adını IP adresine çevirerek bilgisayara iletiyor ve süreç çok basitleşmiş oluyor.
Ethereum Name Service da buna benzer bir ihtiyacı karşılamaya yönelik geliştirildi. Blockchain ve kripto para dünyasında cüzdan adresi ve işlem hash’i benzer biçimde veriler, mevcut durumda alfanümerik olarak temsil ediliyor. ENS, bu verilerin insanlar tarafından daha kolay kullanılabilmesi için Ethereum blockchain’i üstünde kayıtlı ve .Eth uzantılı alan adları sunuyor.
Ethereum cüzdanlarına bağlanabilen bu alan isimleri, “0x3bsfjbk234basf8i…” benzeri adresleri yazmaya ihtiyaç duymadan adres paylaşmaya ve kripto para ödemesi almaya olanak sağlıyor.
ENS mimarisi
Ethereum Name Service, blockchain tabanlı olması sebebiyle DNS’ten değişik olarak merkezi bir oluşum tarafınca kontrol edilmez. DNS’te manuel olarak faaliyet gösteren ve kontrol edilen sistemlerin yerine ise Ethereum tabanlı parlak zeka sözleşmeler geçer.
ENS’nin “.Eth” ve “.Kontrol” gibi üst seviye alanları, yazman isimli parlak zeka sözleşmelere aittir ve bu akıllı sözleşmeler, alt alan adlarının dağılımına ilişik kuralları belirler. Yazman sözleşmelerinde belirtilen kurallara uyan herkes, kendi alan adına haiz olabilir. Bir alan adına sahip olan kullanıcılar, ENS’nin hiyerarşik yapısı yardımıyla alt alan adlarının kurulumunu da kendi istekleri doğrultusunda gerçekleştirebilirler.
ENS kayıt defteri, tüm alan adları ve alt alan adlarının listesini yöneten tek bir zeki sözleşmeden kaynaklanır ve alan adının sahibi, alan adının çözümleyicisi ve alan adındaki tüm kayıtların önbellek yaşam süresine dair bilgileri saklar. Amacı alan adlarını ilgili çözümleyiciler ile eşlemlemektir.
Çözümleyiciler ise alan adlarını Ethereum adreslerine çevirmekten sorumludur. ENS’de alakalı standartları tatbik eden bütün sözleşmeler çözümleyici olabilir. Alan adı analiz sürecinde evvela kayıt defterine alan adından hangi çözümleyicinin görevli olduğu sorulur, hemen sonra ise çözümleyiciden sorguya yanıt vermesi talep edilir.
ENS kayıt defterinde alan adı sahibi olanlar, söz mevzusu alan adının alt alan adlarını da alma hakkına sahip olurlar. Alan ismi sahipleri çözümleyiciyi ve alan adının yaşam süresini ayarlayabilir, alan adının sahipliğini aktarabilir ve alt alan adlarının sahipliğini değiştirebilirler.
ENS’de alan adı iyi mi alınır?
Ethereum Name Service’tan alan ismi almak için öncelikle MetaMask şeklinde Ethereum tabanlı bir dijital varlık cüzdanınız olması lüzumlu. Cüzdanınız yoksa bir cüzdan oluşturduktan sonrasında app.Ens.Domains adresine gidin ve aşağıdaki görselde görülen arama sekmesine almak arzu ettiğiniz alan adını yazın ve “search (ara)” butonuna tıklayın.
İstediğiniz alan adının uygun olması halinde karşınıza bu şekilde bir sayfa çıkacak.
Burada dikkat edilmesi ihtiyaç duyulan noktalardan biri, alan adının 5 harften azca olması halinde ödeyeceğiniz kayıt ücretinin mühim ölçüde artmasıdır. 5 harf ve daha uzun alan isimleri için senelik yalnızca 5 dolar değerinde ETH ödenirken, bu miktar 4 harf için 160 dolar, 3 harf için ise 640 dolar değerinde ETH’ye çıkıyor.
Buna ek olarak, alan ismi kaydı esnasında gas tutarı de ödeniyor. Ethereum blockchain’inde gas ücretlerinin hızla artması sebebiyle, alan adını uzun yıllar süresince elinde bulundurmak isteyenlerin sol üstten sene sayısını artırması ve her yıl gas tutarı ödemekten kaçınması mantıklı bir adım olabilir.
Alan adınızı seçtikten sonra soldaki “connect (bağla)” butonuna tıklayın ve Ethereum cüzdanınızı bağlayın.
Ethereum cüzdanınızı bağladıktan sonra sağ altta bulunan “request to register (kayıt talebi oluştur)” butonuna tıklayarak alan adı kaydı talebi oluşturun. Bu aşamadan sonrasında bağlı cüzdanınıza işlemi onaylamanız talebi gelecek ve onayı verdikten sonra alan adının sahibi olacaksınız.
ENS ile alakalı faydalı bilgiler
Blockchain tabanlı merkeziyetsiz altyapı kullanan Ethereum Name Service, bu sayede DNS’in aksine sansüre karşı da mukavemet gösterebiliyor. Yani herhangi bir merkezi oluşumun herhangi bir bölgede .Eth uzantılı alan adlarınızı engellemesi olası değil.
ENS alan ismi aldığınız takdirde, haiz olduğunu DNS adlarını da bu sisteme aktarıp kullanmaya başlayabilirsiniz.
Ethereum Name Service’ın resmi web sitesine nazaran ENS alan isimleri, merkeziyetsiz ve eşler arası dosya paylaşım protokolü Gezegenler Arası Dosya Sistemi’ne (IPFS) de bağlanabiliyor. IPFS sistemine yüklediğiniz dosyaları ENS’ye eklediğinizde, muayyen eklentileri kullananlar bu dosyaları web sayfası olarak görüntüleyebiliyor.
ENS üzerindeki .Eth uzantılı alan adları, aynı zamanda bir ERC-721 tokeni, doğrusu NFT’dir. Bu alan adları OpenSea şeklinde pazar yerlerinde NFT olarak alınıp satılabilir.
ENS token nedir, nasıl satın alınır?
Ethereum Name Service, büyük seviyede merkeziyetsizdir ve toplum tarafından yönetilir. Yine de henüz birkaç yıllık olan projede birtakım kararlar hala proje kadrosu tarafınca alınır. Proje kadrosu, zaman içerisinde merkeziyetsizliği artırmayı ve yönetişimde topluluğa daha çok yer vermeyi hedefliyor.
ENS Token, Ethereum Name Service ağının yönetişim tokenidir. ENS Token sahipleri, camia girişimlerinde oy hakkına sahip olurlar. Oy hakkının ağırlığı ise sahip olunan token miktarına göre değişiklik gösteriyor.
ENS Token, yerli kripto para borsası Paribu’da ENS/TRY paritesiyle listeleniyor. Kripto paraya Binance, Coinbase, Gate.Io, Bybit ve OKEx benzer biçimde yabancı borsalar da destekliyor. Buna ek olarak, ENS’yi Uniswap, SushiSwap, 0x Protocol ve Balancer gibi merkeziyetsiz borsalar üstünden alıp satmak da olası.