@serhatsimsek03
Teknik analizde bir varlığın belirli bir vakit aralığındaki dalgalanmasını ölçmek için kullanılan göstergeye Ortalama Gerçek Aralık (ATR) denir.
ATR, analist J. Welles Wilder tarafınca geliştirilmiştir.
Ortalama reel aralık, bir varlığın fiyat trendini değil, dalgalanma derecesini ölçer. Bir varlığın genellikle 14 gün olan vakit aralığında yaklaşık ne kadar fiyat değişimi yaşadığını ölçen gösterge, yatırımcılara bir pozisyona girme yada çıkma ve stop loss seviyelerini belirlemede yardımcı olur.
Ilk başlarda emtialar için geliştirilen bu gösterge, zaman içinde pay senedi ve kripto para gibi diğer piyasalarda da kullanılmaya başlandı.
Ortalama gerçek aralık iyi mi hesaplanır?
ATR, hesaplanması basit ve yalnızca tarihsel verileri gerektiren bir göstergedir. Zaman aralığı çoğu zaman 14 gün olarak belirlense de, daha duyarlı hesaplamalar için daha dar bir vakit aralığı belirlenmesi de olası.
Ortalama reel aralık, birtakım gerçek aralık göstergelerinin 14 günlük rahat hareketli averajıdır. Aşağıda belirtilen üç farklı metot ile hesaplanan reel aralıklardan en büyük olan değer kullanılır:
Birinci yöntem: Mevcut pik fiyat – bundan önceki dönemin kapanış fiyatı
İkinci metot: Mevcut dip fiyat – bir önceki dönemin kapanış fiyatı
Üçüncü metot: Mevcut pik fiyat – mevcut dip fiyat
Yukarıdaki yöntemler ile hesaplanan kıymeti pozitif veya olumsuz olmasına bakılmaksızın, en yüksek mutlak kıymet kullanılır. Her bir devrin arkasından yeni ATR kıymeti hesaplanarak bundan önceki değerin ardına eklenir. Düz bir çizgi olarak grafiğe yansıtılan gösterge, dalgalanmanın vakit içerisinde nasıl değiştiğini ortaya koyar.
Göstergenin hesaplanmasında zaman aralığının daraltılması, verilerin azalması nedeniyle göstergenin hassaslaşmasıyla sonuçlanacaktır ve ATR çizgisinde daha çok dalgalanma görülecektir.
ATR göstergesi nasıl kullanılır?
ATR çizgisinin yükselmesi dalgalanmanın arttığını, düşmesi ise azaldığını gösterir. Bu gösterge fiyatın hangi yönde ilerleyeceğini değil, fiyat dalgalanmasının derecesini ölçer.
Diğer yandan, kuvvetli fiyat hareketlerine genellikle yüksek aralıklar birlikte rol alır. Sönük fiyat hareketleri ise sıklıkla dar bir aralıkta gerçekleşir. Bu nedenle ATR göstergesi, bir fiyat hareketine ne derecede ilginin eşlik ettiğini ölçmede faydalı olabilir.
Fiyat yukarı yönde harekete geçerken ATR’nin de yükselmesi, güçlü bir alım baskısı olduğunu ortaya koyar. Benzer halde fiyat düşüşlerinde ATR’nin yükselmesi de satış baskısı olduğunu gösterir.
ATR, bundan dolayı feyk fiyat kırılmalarını tespit etmede de kullanılabilir. Bir yardımcı veya direnç seviyesinin kırılmasına ATR de yükselerek eşlik etmiyorsa, bu durum kırılmanın muhtemelen geçici olduğu anlamına gelir.
ATR göstergesinin düzmece kırılma sinyali verdiğini yayınlayan BTC/USD sürekli vadeli işlemler grafiği. Kaynak: Bybit
ATR göstergesi, yatırımcılar tarafınca pozisyona girmenin avantajlı olup olmadığını belirlemek için de kullanılabilir. Örneğin bir kripto paranın günde ortalama 100 dolar fiyat değişimi yaşadığını düşünelim. Kripto paranının günde 120 dolar kıymet kazanması, muamele aralığının 135 dolar olduğu anlamına gelir (pik-dip). Yani kripto paranın fiyatı ortalamadan yüzde 35 daha çok değişiklik göstermiş olur. Böyle bir durumda yatırımcı, öteki göstergelerden gelen alım sinyallerine şüpheyle yaklaşmalıdır.
Stop loss emirleri için de ATR göstergesi kullanılabilir. ATR göstergesindeki en çok uzaklığa stop loss emri vermek, yatırımcıları hem piyasadaki beklenmedik fiyat hareketlerine karşı koruyacak aynı zamanda olası olan en kısa uzaklığa stop loss emri vermelerini sağlayacaktır.
Varlığın fiyatının son kapanış fiyatından bir ATR’den daha aşağıda kapanış gerçekleştirmesi, varlığın muhtemelen trend değişimi yaşayacağı yada yeni bir işlem aralığına gireceğini gösterdiğinden ötürü, yatırımcılara pozisyonu kapatmaları için sinyal verir.
Yatırımcılar, tarihsel ATR verilerini de dikkate almalıdır. Varlığın fiyatının mevcut durumda ATR’nin altında seyretmesinin, tarihsel verilere bakılırsa normal bir durum olabileceği de hesaba katılmalıdır.
Çoğu teknik gösterge benzer biçimde, ATR de analiz yapmak için tek başına ehil değildir. Daha kapsamlı bir yatırım stratejisi oluşturmak için diğer göstergeler ile birlikte kullanılmalıdır.
