İyi yatırımcılar, yapmayı planladıkları yatırımın riskini ve olası getirisini hesaplayarak, en az risk ve en yüksek getiri potansiyeli olan yatırımları tercih ederler. Bu değerlendirmeyi meydana getiren deneyimli yatırımcılar, aynı getiriyi sunan ama daha fazla risk taşıyan yatırımlardan uzak durmayı tercih ederler.
Bireysel yatırımcıların deneyimli yada kurumsal yatırımcılara kıyasla daha çok para kaybetmelerinin bir sebebi de, risk yönetimi yapmamalarıdır. Risk/armağan payı, yatırımcılara bu konuda son aşama rahat bir hesap ile belirli bir yatırımı yapmış olup yapmamaya yada hangi yatırım seçeceğinin daha avantajlı olduğu mevzusunda karar vermeye yardımcı olur.
Risk/armağan payı, temelde bir varlığa meydana getirilen yatırımın giriş noktasının stop loss seviyesine uzaklığının, kâr alma hedefine olan uzaklığına bölümüdür. Yani bu oran, bir yatırımcının yatırım yapmış olduğu her bir birim paradan elde edeceği potansiyel kâra karşılık olarak ne kadar risk alacağını ifade eder.
Risk/mükafaat oranı nasıl hesaplanır?
Bir yatırımın risk/armağan oranını hesaplamak için üç değişken gereklidir: Yatırıma giriş yapılan fiyat, stop loss koyulan fiyat seviyesi ve (yatırımın başarı göstermiş olması halinde) kâr alma hedefi. Yatırımcıların stop loss ve kâr alma seviyelerini evvelinde belirlemesi, yatırımın risk ve getirisini daha iyi hesaplamaları için tehlikeli sonuç önem taşır ve başarı göstermiş bir yatırım gerçekleştirme ihtimalini artırır.
Söz mevzusu seviyeler, rastgele seviyeler olmamalıdır. Yatırımcılar, Fibonacci göstergesi veya yaklaşık reel aralık (ATR) benzer biçimde teknik çözümleme göstergelerini kullanarak piyasayı çözümleme etmeli ve bu analize müsait stop loss seviyesi ve kâr hedefi belirlemelidir.
Bir kripto paraya yatırım yapmak istediğinizi düşünelim. Kripto paranın teknik analizini gerçekleştirdikten sonra stop loss emrini giriş seviyesinin yüzde 10 dibine koymaya, kâr almak için ise yüzde 25 artışı beklemeye karar verdiğinizi varsayalım.
Bu durumda muhtemel kaybınız, yani aldığınız risk yüzde 10, muhtemel hasılatınız ise yüzde 25 olacaktır. Böyle bir senaryoda yatırımın risk/armağan payı ise 10:25, kısaca 0,4’tür. Oran ne kadar düşük olursa, yatırımcının göze almış olduğu riske mukabil alacağı ödül de o denli yüksek olacaktır.
Risk/armağan oranı, özetlemek gerekirse şöyleki bir formül ile gösterilebilir:
Risk/ödül oranı = (giriş noktası – stop loss noktası) / (kâr hedefi – giriş noktası)
Kimi yatırımcılar hesaplamayı tam tersi halde, doğrusu mükafaat/risk payı olarak yapmayı da tercih eder. Hesaplamanın vereceği fikirde bir değişim olmazken, bu şekilde bir hesaplamada daha yüksek oran tercih edilesidir.
Risk/armağan oranını hesaplarken dikkat edilmesi gerekenler
Çoğu piyasa analisti, ülkü risk/armağan oranının 0,33 olduğunu düşünüyor. Yatırımcıların daha yüksek orana haiz yatırımlardan kaçınması yada daha düşük orana haiz yatırım fırsatlarını tercih etmesi yararlı olabilir. Bu mevzuda kesin sınır, risk/mükafaat payı 1,0’dan yüksek olan, kısaca potansiyel kârın alınan riskten daha düşük olduğu yatırımlardan kaçınmaktır.
Stop loss emirlerine ek olarak, yatırımcılara bir varlığı evvelde belirledikleri fiyattan satma olanağı sunan satım opsiyonları benzer biçimde türev sözleşmeleri de risk yönetiminde kullanılabilir.
Yatırımcılar ara sıra yapmayı planladıkları yatırımın riskini azaltmak için, stop loss seviyesini giriş seviyesine daha yakın olacak şekilde düzenleyebilirler. Ancak bu şekilde bir durumda, özellikle de yüksek dalgalanmaya haiz kripto para piyasası şeklinde piyasalarda stop loss emrinin geçici düşüşler ile veya stop loss avı gibi stratejiler nedeniyle tetiklenme ihtimalinin artacağı da göz önünde bulundurulmalıdır.
Yani stop loss seviyesini yükselterek riski azaltmak mümkün olsa da, yatırımın başarıya ulaşmış olma ihtimali de azalacaktır.
Risk/armağan oranının düşük olması, göstergeyi kullanırken dikkate katılımı gereken tek faktör değildir. Yatırımcılar, mevcut piyasa koşullarını da göz önüne almalı ve yatırım meydana getirilen varlığın belirlenen hedeflere erişme ihtimalini de değerlendirmelidir.